Ostrzej widzieć.
Fotoreportaże „itd”
1960–1990

„Itd” było pismem poświęconym kulturze oraz tematom społecznym i obyczajowym wydawanym przez Zrzeszenie Studentów Polskich. Pomiędzy październikiem 1960 a majem 1990 roku ukazało się 1513 numerów — najpierw „itd. Ilustrowanego magazynu studenckiego”, potem „itd. Magazynu”, a na koniec „itd. Tygodnika studenckiego”. Ważną rolę odgrywała w nim szata graficzna, a zwłaszcza fotografia — w każdym bez wyjątku wydaniu publikowano fotoreportaż. 

Wystawa towarzyszy obchodom 60-lecia „itd” i zobaczymy na niej wybrane prace dwudziestu fotoreporterów. Wśród autorów zdjęć znalazły się nazwiska tych, którzy wywarli ogromny wpływ na polską powojenną fotografię prasową. Są to: Krzysztof Barański, Andrzej Baturo, Sławek Biegański, Dorota Bilska, Stanisław Ciok, Adam Hayder, Andrzej Kiełbowicz, Witold Kuliński, Jan Michlewski, Maciej Musiał, Anna Musiałówna, Sławomir Olzacki, Maciej Osiecki, Krzysztof Pawela, Włodzimierz Pniewski, Andrzej Polec, Janusz Sobolewski, Jacek Wcisło, Krzysztof Wojciewski i Krzysztof Wójcik. Zobaczymy także portrety Krzysztofa Gierałtowskiego. 

„Robili świetne zdjęcia, rozumieli kontekst wydarzenia, wagę tematu, dostrzegali absurdy życia w PRL i potrafili je pokazać. Jeździli na prowincję, gdzie już samo pismo o współpracy z gazetą, otwierało drzwi fabryk i prywatnych domów. Zwykle po przełamaniu pierwszych lodów mogli do woli podglądać i fotografować prawdę o życiu tamtej, często smutnej i szarej, ale autentycznej Polski” — mówi kurator wystawy Krzysztof Wójcik, w przeszłości także fotoreporter „itd”. 

Poza reportażami na wystawie pokażemy portrety fotografów, rozkładówki czasopisma oraz materiały archiwalne. Z jednej strony to opowieść o zmieniającym się kraju i codzienności Polaków, z drugiej — zapis pracy dwóch pokoleń fotoreporterów. To właśnie oni starali się widzieć ostrzej, podejmować ważną tematykę społeczną i przemilczane tematy niewygodne dla władzy. Dziś te zdjęcia określa się mianem fotografii socjologicznej. 

„Nigdy po roku 1990 fotoreportaż nie odgrywał już w Polsce takiej roli jak w szarych czasach PRL. Wbrew intencjom władzy i wszelkim przeciwnościom fotoreporterzy „itd” stworzyli kapitalny fotograficzny dokument tamtych czasów” — dodaje Krzysztof Wójcik.