Radne warszawskie. Stulecie kobiet w radzie miejskiej

8 marca 2019 6 maja 2019
Autor / Kurator: Agnieszka Grzybek, Anna Czerwińska

W 2019 roku przypada setna rocznica wyborów do Rady m.st Warszawy, w których po raz pierwszy kobiety mogły ubiegać się o mandat radnej. Mimo że początki warszawskiego samorządu zaczęły się kształtować w okresie pierwszej wojny światowej i pierwsze wybory do Rady Miejskiej odbyły się w lipcu 1916 roku, kobiety nie mogły wówczas kandydować. Walka o możliwość działania we władzach samorządowych była integralną częścią walki o prawa wyborcze kobiet. We wrześniu 1917 roku podczas Zjazdu Kobiet Polskich przyznanie kobietom praw wyborczych, także na poziomie lokalnym, było jednym z postulatów zgłoszonych przez uczestniczki. W memoriale przedłożonym Prześwietnej Radzie Miejskiej m.st. Warszawy 10 listopada 1917 roku sygnatariuszki pisały m.in. W imię dobra Ojczyzny, w imię demokratyzacji naszego narodu niezbędnym jest przyznanie kobietom w przyszłej ordynacji wyborczej czynnego i biernego prawa wyborczego do samorządu miejskiego i wiejskiego.

Domagały się również bezzwłocznego urzeczywistnienia udziału kobiet w delegacjach miejskich, bowiem prawnie nic temu nie stoi na przeszkodzie. Prawo to zyskały w 1918 roku. W pierwszych wyborach do Rady m.st. Warszawy, organizowanych w niepodległej Polsce, które odbyły się 23 lutego 1919 roku, mandat radnej uzyskało 10 kobiet; w wyborach, które się odbyły 22 maja 1927 roku, 13 kobiet zostało radnymi, przy czym kilka z nich uzyskało mandat ponownie. W okresie międzywojennym mandat radnej sprawowało w sumie 24 kobiety i reprezentowały one najróżniejsze środowiska i stronnictwa polityczne – prawicowe i lewicowe.

Udział kobiet w warszawskim samorządzie w okresie międzywojennym jest w zasadzie historią zapomnianą. Celem wystawy jest przypomnienie sylwetek i dorobku warszawskich radnych i pokazanie udziału kobiet w Radzie m.st. Warszawy na tle kształtowania się niezależnego polskiego samorządu, a także ich szerszej działalności społecznej i politycznej. Szczególne miejsce zostanie poświęcone najaktywniejszym radnym, wśród których wyróżniały się m.in. dr Justyna Budzińska-Tylicka, lekarka-społeczniczka, założycielka pierwszej w Polsce poradni na rzecz świadomego macierzyństwa, przewodnicząca Komisji Opieki Społecznej, Zofia Praussowa – inspektorka pracy i posłanka na Sejm RP, przewodnicząca Komisji Opieki Społecznej, Konstancja Jaworowska, Estera Alter-Iwińska, Ludwika Jahołkowska-Koszutska, a także tym, które były wybierane ponownie.

Kuratorki: Agnieszka Grzybek, Anna Czerwińska

Projekt graficzny: Karolina Sosnowska

Koordynatorka projektu: Julia Libera

Korekta: Claudia Snochowska-Gonzalez

Organizator: Dom Spotkań z Historią

Partner: Rada m.st. Warszawy, Pałac Kultury i Nauki, Plac Defilad

Wernisaż

Wystawy

Księgarnia

Katalogi, albumy, opracowania, w których pojawiają się obiekty z wystaw dostępne w naszej księgarni
zakupy online

Księgarnia XX wieku
ul. Karowa 20
00-324 Warszawa

Godziny otwarcia:
od wtorku do piątku 12:00–20:00
w sobotę i niedzielę 12:00–20:00

tel.: 22 255-05-02
e-mail: ksiegarnia@dsh.waw.pl